Events

Uitnodiging  - Programma en inschrijving

Verhalen van Amsterdam – Datasprint: Bouw mee aan de digitale tijdmachine van Amsterdam

Wat:                                  Amsterdam 750 jaar: de Toekomsttiendaagse Datasprint van de UvA
Waar:                                Humanities Labs in het Bushuis, Kloverniersburgwal 48, Amsterdam
Datum/tijd:                      Woensdag 18 juni 2025 van 12.30 – 17.00 uur
Aantal deelnemers:        70 – 75 personen
Deelname:                       Gratis.  Graag aanmelden per e-mail vóór woensdag 11 juni via deze link.

De Universiteit van Amsterdam brengt de geschiedenis van de stad tot leven en jij kunt helpen. Tijdens een speciale datasprint koppel je de favoriete plekken van meer dan honderd Amsterdammers aan oude kaarten en archiefstukken. Zo bouw je mee aan de Amsterdam Time Machine.

De afgelopen jaren deelden meer dan honderd Amsterdammers hun favoriete plek in de stad. Prachtige verhalen, van geboren Amsterdammers en van veel migranten. De Universiteit van Amsterdam heeft al deze verhalen verzameld en bouwt nu aan de ‘Amsterdam Time Machine’. Dit is een soort digitale tijdmachine waarmee je door oude straten, buurten en gebouwen kunt "wandelen" en kunt ontdekken hoe mensen vroeger in Amsterdam leefden. Hoe de universiteit dat doet? Met oude kaarten, archiefstukken en moderne technologie zoals 3D-visualisaties en slimme dataverbindingen.

Programma

12.30                  Inloop met koffie thee
13.00                  Woord van welkom en introductie
* Julia Noordegraaf, projectleider Amsterdam Time Machine
Woord van welkom en introductie Amsterdam Time Machine project
* Laura van Hasselt, universitair docent Publieksgeschiedenis UvA
Over de studentenprojecten van de vakgroep Publieksgeschiedenis UvA
* Simone van Bruggen, machine learning consultant SURF                                                                                              Over het Meaningful Memories project van SURF & ATM
13.30                 Klaar voor de start: Pitches van de tafelbegeleiders
13.45                 Aan het werk (Deel I)
14.30                 Pauze: thee
14.45                 Aan het werk (Deel II)
15.30                 Plenaire terugkoppeling en samenvatting
16.00                 Borrel

Tijdens de ToekomstTiendaagse organiseert de universiteit een speciale datasprint waar jij de favoriete plekken van Amsterdammers gaat koppelen aan deze oude kaarten, museum- en archiefstukken. Je krijgt eerst uitleg over de tijdmachine. Daarna mag je zelf aan de slag om de verhalen te koppelen aan de locaties in de stad. Het doel van dit project is om de geschiedenis van Amsterdam tot leven te brengen én te bewaren voor de toekomst.

Toelichting op het programma

Tafel 1: tekst, video en AI - met Simone van Bruggen   Aan deze tafel gaan we aan de slag met filmpjes die we met een open audiotranscriptiemodel transcriberen en vervolgens annoteren op locatie, personen, organisaties en thema’s. Deze geautomatiseerd gegenereerde annotaties gaan we controleren, waar nodig verbeteren en uitbreiden met informatie uit AdamLink, Wikidata en het NDE Termennetwerk. Zo maken we de inhoud van audio- en tekstbronnen toegankelijk per fragment of passage. Op deze manier brengen we (erfgoed)bronnen over hetzelfde onderwerp samen, en zijn ze makkelijker toegankelijk voor analyse en verder onderzoek. Aan het eind van de dag zijn onze annotaties zichtbaar en toegankelijk via de kaart van Amsterdam.

Materiaal: het corpus van de UvA (Favoriete plek in de stad en Biografie van Amsterdam) – opgebouwd door studenten Publieksgeschiedenis van de UvA, in samenwerking met het Amsterdam Museum.
Tooling: de SURF Meaningful Memories Pipeline (o.a. Whisper (OpenAI), GLiNER)

Tafel 2: visueel materiaal: foto’s en beeldcollecties – met Nico Vriend en Leon van Wissen   Aan deze tafel gaan we aan de slag met persfoto’s uit vier archieven: het Stadsarchief Amsterdam, het IISG, het Noord-Hollands Archief en het Nationaal Archief. Elke collectie is voorzien van metadata, maar elk op een andere manier. Zo bevat de beeldbank van het Stadsarchief links naar locaties in Amsterdam per foto, maar ontbreken deze in de andere. Andersom, bevat het Stadsarchief juist weer geen classificering op onderwerp, zoals de ANEFO-collectie van het Nationaal Archief.  Om eenduidig te kunnen zoeken in alle foto’s uit deze collecties is het wenselijk dat we de beschrijving van de bronnen (de metadata) naar hetzelfde niveau tillen. Net als bij tafel 1 gaan we ook hier aan de slag met automatisch gegenereerde informatie die nog wel gecontroleerd moet worden. We gaan locaties identificeren en thema’s toekennen. De foto’s halen we op uit de Dataruimte Amsterdam. De verrijkingen slaan we, als het even kan, op in de Annotatierepository, een gezamenlijk initiatief van NDE en KNAW-HuC.

Materiaal: fotocollecties van SAA, IISG, NA en NHA - Tooling: Dataruimte Amsterdam, Annotatierepository

Tafel 3: Georefereren van kaarten uit de collectie van Allard Pierson in Allmaps -  met Boudewijn Koopmans en  Allmaps  (T.B.C.)    Wil je mee helpen een deel van de 650 gedigitaliseerde Amsterdamse kaarten uit het Allard Pierson te georefereren en zo beschikbaar te maken als IIIF in Allmaps? Dan ben je bij deze tafel aan het goede adres. Georefereren van kaarten wil zeggen dat je oude kaarten digitaal zo goed mogelijk positioneert op een moderne kaart van hetzelfde gebied, aan de hand van en aantal controlepunten. Door oude kaarten te georefereren kun je zien hoe landen, landschappen, en steden veranderen. Dat is heel waardevol voor bijvoorbeeld geografisch, historisch en klimaatonderzoek. Met georefereren maken we de kaarten beter uiteindelijk vindbaar, doordat we uiteindelijk kunnen inzoomen op een bepaalde plek en daar dan in één oogopslag alle relevante kaarten kunnen tonen.

Materiaal: gedigitaliseerde kaarten uit de collectie van Allard Pierson - Tooling: Allmaps, IIIF

Tafel 4: LOD-Train the Trainer-tafel  -  met Ivo Zandhuis Deze tafel is gereserveerd voor deelnemers aan de LOD-Train the Trainer groep 2025 van de UvA/HvA. Trainees gaan aan de slag met hun eigen datasets en oefenen met het toepassen van Linked Open Data-technieken die tijdens de cursus aan bod zijn gekomen. Geoefende LOD-specialisten uit het Netwerk Digitaal Erfgoed die tijdens deze datasprint ook graag met hun eigen datasets aan de slag willen, kunnen zich - na aanmelding – bij deze tafel aansluiten.

Materiaal: datasets uit diverse instellingen - Tooling: Schema.org, JSON-LD, SPARQL etc.

->        Schrijf je in per e-mail vóór 11 juni in via deze link  <-

 Meer over de ToekomstTiendaagse Op 27 oktober 2025 bestaat de stad Amsterdam 750 jaar. Een jaar eerder, in oktober 2024, is het startsein gegeven voor een jubileumjaar vol activiteiten om de verjaardag van de hoofdstad van Nederland te vieren. Eén van die activiteiten is de ToekomstTiendaagse (van 12 tot 21 juni 2025). Door de hele stad zullen verschillende evenementen worden georganiseerd die in het teken staan van de toekomst. Hoe ziet onze stad eruit in de toekomst? Wat eten we, hoe vervoeren we ons, hoe leven we samen en hoe is de stad ingericht? Hoe zorgen we voor een leefbare stad van de toekomst? Het volledige programma van de ToekomstTiendaagse wordt bekend gemaakt via de website van Amsterdam 750.

          
Met medewerking van:  Allmaps, Amsterdam Museum, Gemeente Amsterdam, IISG, KNAW-HUC, Netwerk Digitaal Erfgoed, Noord-Hollands Archief, Nationaal Archief, Stadsarchief Amsterdam, SURF en LOD-vrienden.  

Meer info over Digital Humanities Benelux 2025:

DH Benelux 2025 | Centre for Digital Humanities

Op deze conferentie wordt een ATM-pilot gepresenteerd door onze collega's van SURF:

TITLE: Navigating oral history interviews using LLM-based transcription and annotation for the Amsterdam Time Machine
AUTHORS: Simone van Bruggen, Boudewijn Koopmans, Leon van Wissen, Ingeborg Verheul and Annette Langedijk

Amsterdam Time Machine en Bibliotheek UvA/Allard Pierson presenteren de Pica Projecten Verbonden Erfgoed.

Zie: IIIF Annual Conference and Showcase - Leeds, England, UK - June 2-5, 2025 — IIIF | International Image Interoperability Framework

Zie: Innovation Through Heritage: Resilience in Times of Climate Change : Time Machine Europe

Pitch en presentatie Amsterdam Time Machine, door Boudewijn Koopmans & Ingeborg Verheul

Hoe weet je wat je weet? - openresearch.amsterdam